تحولی نوین در تاب‌آوری: رویکردهای القایی و غیرمستقیم دکتر جواد طلسچی یکتا

در دنیای پرشتاب و همواره در حال تحول امروز، تاب‌آوری دیگر صرفاً یک ویژگی فردی نیست، بلکه به ضرورتی اجتماعی و ظرفیتی حیاتی برای بقا و شکوفایی جوامع و محلات تبدیل شده است.

در این میان، دکتر جواد طلسچی یکتا، بنیان‌گذار رسانه تاب‌آوری ایران (Talisweb.ir)، با ارائه‌ی ایده‌هایی مبتکرانه، افقی تازه در آموزش و ارتقاء تاب‌آوری گشوده است که فراتر از روش‌های سنتی و مستقیم می‌رود.

از تاب‌آوری سنتی تا رویکردهای نوین: ظرفیت‌سازی به جای صرفاً تحمل

دکتر طلسچی یکتا تأکید می‌کند که تاب‌آوری نباید با صبر و تحمل محض یکسان پنداشته شود، بلکه جوهره آن در «ظرفیت‌سازی و توانمندسازی افراد و جوامع» نهفته است.

این دیدگاه، نیازمند بازنگری اساسی در شیوه‌های آموزش تاب‌آوری است. در حالی که روش‌های سنتی غالباً بر سخنرانی و انتقال مستقیم اطلاعات تمرکز دارند و ممکن است تاب‌آوری را به تحمل رنج تقلیل دهند، رویکردهای نوین بر مبنای نهادینه‌سازی تدریجی و عمیق مؤلفه‌های تاب‌آوری در ناخودآگاه فرد استوارند.

آموزش‌های القایی و غیرمستقیم: الهام گرفته از اتودهای جهانی

بر اساس دیدگاه دکتر طلسچی یکتا، آموزش‌های نوین تاب‌آوری در سطح جهانی به سمت و سوی روش‌های القایی و غیرمستقیم در حرکت است. این روش‌ها مبتنی بر بهره‌گیری از ابزارهایی چون رسانه، هنر، فناوری و تجربه‌محوری هستند.

هدف این است که به جای صرفاً ارائه‌ی مفاهیم نظری، یک “زیست‌بوم آموزشی واقعی” طراحی شود که در آن فرد در دل موقعیت‌های حقیقی با مهارت‌های تاب‌آوری مواجه شده و آن‌ها را تمرین کند. این تغییر پارادایم، تاب‌آوری را از یک مفهوم صرفاً تئوریک به یک مهارت عملی و حیاتی تبدیل می‌کند.

چهار ستون اصلی در مدل «تاب‌آورسازی» دکتر طلسچی یکتا

دکتر طلسچی یکتا برای تحقق این رویکرد تحولی، مُدلی چهار ستونه را پیشنهاد می‌کند که بر توانمندسازی واقعی جوامع تمرکز دارد:

بازتعریف باورها (Belief Reframing): این ستون بر تغییر روایت از “تحمل” صرف به “ارزش‌آفرینی در دل سختی” تأکید دارد. این رویکرد به افراد کمک می‌کند تا چالش‌ها را نه به عنوان موانع، بلکه به عنوان فرصت‌هایی برای رشد و خلق دستاوردهای جدید ببینند.

توانمندسازی مهارتی (Skill Empowerment): آموزش مهارت‌های عملی، اعم از مهارت‌های سخت (مانند کارآفرینی و مدیریت مالی) و مهارت‌های نرم (مانند حل تعارض و تاب‌آوری هیجانی)، از ارکان اصلی این رویکرد است. هدف این است که افراد ابزارهای لازم برای اقدام مؤثر در مواجهه با دشواری‌ها را کسب کنند.

شبکه‌سازی حمایتی (Supportive Networking): ایجاد حلقه‌های همیار، منتورینگ و بهره‌گیری از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد، به تقویت شبکه‌های حمایتی در جامعه کمک می‌کند. این شبکه‌ها نقش حیاتی در تقویت تاب‌آوری جمعی و فراهم آوردن پشتیبانی لازم در زمان بحران ایفا می‌کنند.

ثبت دستاورد و بازخورد (Achievement Logging): مستندسازی مسیر پیشرفت و دستاوردهای حاصله، به تقویت خودکارآمدی افراد و جوامع کمک می‌کند و الهام‌بخش سایرین خواهد بود. این بخش بر اهمیت ارزیابی مستمر و مبتنی بر شواهد تأکید دارد، نکته‌ای که دکتر طلسچی یکتا آن را از چالش‌های اصلی آموزش تاب‌آوری در ایران می‌داند.

آینده تاب‌آوری اجتماعی در ایران

دکتر جواد طلسچی یکتا با تأسیس رسانه تاب‌آوری ایران (Talisweb.ir) و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌های دیجیتال، به دنبال دموکراتیزه کردن دانش تاب‌آوری و انتقال آن از محیط‌های صرفاً بالینی یا دانشگاهی به گفتمان عمومی است. کار او را می‌توان به مثابه یک “واکسیناسیون اجتماعی” پیشگیرانه دانست که هدف آن توانمندسازی کل جامعه ایران با ابزارها و درک لازم برای پرورش تاب‌آوری در برابر چالش‌های پیش رو است.

این رویکردهای نوآورانه، با تأکید بر آموزش‌های القایی و غیرمستقیم و اتودهای جدید جهانی، نه تنها به ارتقاء تاب‌آوری افراد می‌انجامد، بلکه بنیان‌های اجتماعی و محلی را در برابر بحران‌ها و تغییرات تقویت می‌کند و راه را برای ساختن جوامعی مقاوم‌تر و پویا هموار می‌سازد.