تحول‌گرایی در آموزش تاب‌آوری؛ ضرورت بازمهندسی تدریس و پایش اثربخشی آموزشی

به قلم سیامک محقق، عضو شورای نویسندگان رسانه تاب آوری ایران

تحول‌گرایی در آموزش تاب‌آوری مستلزم بازمهندسی روش‌های تدریس و ایجاد نظام نظارت بر اثربخشی آموزش‌هاست. در این مقاله به راهکارهای کلیدی پرداخته‌ایم.

مقدمه

آموزش تاب‌آوری، به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی در توانمندسازی فردی و اجتماعی، نیازمند رویکردی تحول‌گرا و مبتنی بر شواهد است. با افزایش پیچیدگی بحران‌ها، تغییر بافت اجتماعی و نیازهای متنوع گروه‌های هدف، دیگر نمی‌توان به شیوه‌های سنتی و ایستا در آموزش مهارت‌های تاب‌آوری اکتفا کرد.

تحول‌گرایی آموزشی به معنای بازاندیشی در محتوا، روش، اجرا و ارزیابی فرآیند آموزش است. در این مقاله، به اهمیت بازمهندسی تدریس در آموزش تاب‌آوری و نظارت مستمر بر اثربخشی آن خواهیم پرداخت.

چرا تحول‌گرایی در آموزش تاب‌آوری ضروری است؟

بحران‌ها در جهان امروز دیگر صرفاً فیزیکی یا طبیعی نیستند؛ ما با بحران‌های اجتماعی، روانی، هویتی و فناورانه روبه‌رو هستیم. در چنین بستری:

• مخاطبان آموزش تاب‌آوری متنوع‌تر و چالش‌پذیرتر شده‌اند.

• سطح انتظارات از آموزش، فراتر از انتقال اطلاعات است.

• تاب‌آوری باید در عمل تجربه شود، نه فقط آموخته شود.

بنابراین، آموزش مؤثر تاب‌آوری باید:

• انعطاف‌پذیر، خلاقانه و مبتنی بر نیاز باشد.

• به یادگیری تجربی و مشارکتی تکیه کند.

• به‌طور مستمر پایش و ارزیابی گردد.

بازمهندسی تدریس در آموزش تاب‌آوری یعنی چه؟

بازمهندسی تدریس یعنی بازطراحی کل فرآیند آموزش، از تحلیل نیاز تا طراحی محتوا، انتخاب روش تدریس، ارزشیابی، و پیگیری پس از آموزش. در حوزه آموزش تاب‌آوری، این مفهوم اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا مخاطبان معمولاً درگیر شرایط بحرانی یا آسیب‌پذیر هستند.