سنجش تاب آوری در بحران چگونه است؟

برای سنجش تاب‌آوری سازمان‌ها در بحران، رویکردهای مختلفی وجود دارد که هر کدام بر جنبه‌های خاصی از عملکرد و قابلیت‌های سازمان تمرکز دارند.

این سنجش به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را در مواجهه با چالش‌ها شناسایی کرده و برنامه‌های بهبود را تدوین کنند. در ادامه به شیوه‌های اصلی و شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی تاب‌آوری سازمانی می‌پردازیم:

پرسشنامه‌ها و ابزارهای استاندارد

یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای سنجش تاب‌آوری، استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد و تایید شده است. این پرسشنامه‌ها معمولاً شامل مجموعه‌ای از سوالات هستند که ابعاد مختلف تاب‌آوری را پوشش می‌دهند.

پاسخ‌دهندگان (معمولاً مدیران و کارکنان) به سوالات امتیاز می‌دهند و بر اساس این امتیازات، سطح تاب‌آوری سازمان در هر بعد و در کل ارزیابی می‌شود.

مزایا:

• قابلیت کمّی‌سازی و مقایسه (Benchmarking) با سازمان‌های مشابه.
• امکان استفاده برای ارزیابی دوره‌ای و پایش تغییرات.
• وجود ابزارهای معتبر که توسط محققان توسعه یافته‌اند.

مثال‌هایی از ابعاد مورد سنجش در پرسشنامه‌ها

آگاهی موقعیتی (Situational Awareness): میزان آگاهی سازمان از محیط عملیاتی، فرصت‌ها، تهدیدها و پیامدهای بحران‌ها. سوالاتی مانند: “آیا سازمان ما به طور منظم ریسک‌های احتمالی را شناسایی و ارزیابی می‌کند؟”

ظرفیت سازگاری (Adaptive Capacity): توانایی سازمان در تغییر و انطباق با شرایط جدید. سوالاتی مانند: “آیا سازمان ما به سرعت می‌تواند ساختارها و فرآیندهای خود را در پاسخ به تغییرات بازار تطبیق دهد؟”

آسیب‌پذیری‌های کلیدی (Key Vulnerabilities): شناسایی نقاط ضعف حیاتی که بیشترین تأثیر را از بحران می‌پذیرند (شامل دارایی‌های فیزیکی، انسانی و ارتباطات).