سونامی سالمندی: چالش‌ها و راهکارهای تاب‌آوری جامعه ایران

افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ باروری در دهه‌های اخیر، ایران را در مسیر مواجهه با پدیده‌ای موسوم به “سونامی سالمندی” قرار داده است.

این پدیده به معنای افزایش سریع جمعیت سالمندان در مقایسه با سایر گروه‌های سنی است که می‌تواند چالش‌های جدی برای نظام‌های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی کشور ایجاد کند.

در این نوشتار، به بررسی ابعاد مختلف این پدیده و راهکارهای افزایش تاب‌آوری جامعه ایران در برابر سونامی سالمندی خواهیم پرداخت.

درک مفهوم سونامی سالمندی و ابعاد آن

سونامی سالمندی به معنی افزایش بی‌سابقه جمعیت سالمند (افراد بالای 60 یا 65 سال) در یک جامعه است.

این پدیده به دلیل تغییرات جمعیتی، به‌ویژه کاهش نرخ باروری و افزایش طول عمر، رخ می‌دهد.

در ایران نیز با توجه به روند کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، شاهد افزایش جمعیت سالمندان هستیم. این افزایش جمعیت سالمند، ابعاد مختلفی دارد که عبارتند از:

سونامی سالمندی: چالش‌ها و راهکارهای تاب‌آوری جامعه ایران

• بعد اجتماعی: تغییر ساختار خانواده، افزایش نیاز به خدمات مراقبتی و حمایتی، تغییر الگوهای مصرف و تفریح، و افزایش نیاز به زیرساخت‌های مناسب برای سالمندان.
• بعد اقتصادی: افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان، کاهش نیروی کار فعال، کاهش تولید ناخالص داخلی، و نیاز به اصلاح نظام بازنشستگی.
• بعد بهداشتی: افزایش شیوع بیماری‌های مزمن و ناتوانی‌های جسمی و روحی در سالمندان، نیاز به خدمات پزشکی تخصصی و پرستاری، و افزایش فشار بر نظام سلامت.